12 sep 2022

De Staat van het Jeugdtheater door Daniel van Klaveren

Op zondag 11 september 2022 sprak Daniël van Klaveren De Staat van het Jeugdtheater uit tijdens het Jeugdtheatergala in de Krakeling in Amsterdam. Lees hier De Staat van het Jeugdtheater 2022 terug. 

Goedemiddag!

We zijn hier in Theater de Krakeling.
In Amsterdam.
Onder ons.
En dat ons is in dit geval: jeugdtheaterprofessionals.
Veelal uit de Randstad, een paar van daar buiten en dit keer een extra grote delegatie uit Enschede.

Ik ben opgegroeid in Amstelveen. Zat op de jeugdtheJAterschool in Amsterdam in een bubbel van ambitieuze jongeren die het allemaal vanzelfsprekend vonden dat ze later acteur en schrijver zouden worden. Heb nooit verder van Amsterdam gewoond dan Utrecht.

En sinds januari 2021 ben ik opeens Enschedeër. Artistiek directeur van Theater Sonnevanck, jeugdgezelschap van “Het Oosten”. Verhuisd op de dag dat de avondklok in ging. Om 21.00 uur reden we nog over de snelweg, terwijl de laatste auto’s afsloegen en we het lege Overijsselse landschap per ongeluk nog twintig minuten voor ons alleen hadden. Ik moet zeggen dat dat best apocalyptisch voelde – en besloot het maar niet te symbolisch op te vatten.

De eerste maanden leerde ik vooral de binnenkant van ons huis en de binnenkant van het gebouw van Sonnevanck kennen. Misschien ook wel lekker rustig. Maar daarna begon het dan echt.
Het leren kennen van een: nieuwe plek.

Want niet alleen een nieuwe baan als artistiek directeur brengt veel onbekends mee. Ook het wonen in een wezenlijk andere omgeving doet dat. Want ja, anders is het. En een eind weg van hier. Althans, voor mensen uit Enschede is het twee uur reizen naar Amsterdam. Voor mensen uit Amsterdam lijkt Enschede soms wel op een ander continent te liggen. Het is fijn dat we Zoom hebben ontdekt, maar het is ook wel eens prettig om een vergadering live te doen en dan niet alleen hier. Het is één van de dingen waar mijn voorganger Flora Verbrugge me voor waarschuwde: je gaat heel veel in de trein zitten.

Het is zowel verfrissend als confronterend om in een omgeving te komen waarin je eigen bubbels zijn verdwenen. Wat ik vanzelfsprekend vind blijkt niet voor iedereen vanzelfsprekend. En ik dacht dat ik dat als openminded theatermaker heus wel wist. Nou, niet dus. Viel toch tegen. Binnen Amsterdam was het makkelijk rond schuifelen in bubbels van gelijkgestemden. Dat realiseer ik me nu pas echt.

Bubbels. Het eigen gelijk.
We leven in een land dat rond allerlei onderwerpen sterk gepolariseerd is. En dat wordt niet minder. Mensen trekken zich rotsvast terug in hun eigen waarheid. Belanden in de fuik van conspiracies. En de hardste stemmen hoor je het hardst zodat die beeldbepalend worden. En weer nieuwe emoties oproepen. Ik woon 25 km af van het hotel in Albergen waar families met kinderen ‘AZC neeneenee’ stonden te schreeuwen. De stemmen van de mensen die zich hiervoor schamen zijn er wel maar klinken zachter.

Weten we in al deze polarisatie nog wel hoe we met elkaar moeten praten?

Naar mijn gevoel loopt het gesprek op veel punten stroef. En is het moeilijk.
Of het is geen echt ‘gesprek’. Zelfs het woord ‘gesprek’ lijkt soms een leeg woord te worden. Een buzzwoord, dat je als pijltjes naar elkaar toe kan gooien. “We moeten praten óver!” “We moeten het gesprék voeren óver!” Vaak klinkt het meer als een aanval dan als een uitnodiging. Eerder als ‘Jij doet iets fout omdat je niet denkt aan.’ dan als: ‘Zullen we hierover van gedachten wisselen?’

Maar er is wel behoefte aan. Er is wel noodzaak aan echt gesprek. Een echte uitwisseling.

Als jeugdtheatermakers hebben we invloed op hoe jonge mensen zich ontwikkelen.
En laat theater nou bij uitstek geschikt zijn om wat gaatjes in die bubbels te prikken – zodat er meer buitenwereld naar binnen sijpelt. Een aanleiding om met elkaar te praten, van gedachten te wisselen.

Ik zou het jeugdtheater zelfs willen zien als anti polariseringsmiddel. Laten we dat gedachten experiment eens aangaan.

Het jeugdtheater als Anti-Polarisatie-Training. Voor mij zijn dan drie pilaren essentieel.

Die neem ik graag met jullie door.

Lees hier de volledige tekst.

Nieuwsbrief

Meld je aan en ontvang het laatste nieuws over Sonnevanck!
We versturen de nieuwsbrief ca. 10 keer per jaar.